در سالهای اخیر، قیمت طلا بهطور چشمگیری رشد کرده و تحلیلگران بازار را به این پرسش وا داشته که آیا این روند صعودی ادامه خواهدداشت یا اینکه ظرفیت رشد قیمت این فلز زرد به پایان رسیدهاست؟ پاسخ به این پرسش مستلزم بررسی چند مؤلفه کلیدی است: عوامل مؤثر بر قیمت طلا، فضای میانمدت اقتصادی و سناریوهای احتمالی برای آینده.
عوامل بنیادی و تقاضا برای طلا
پایگاه خبری سرمایه و ثروت آنلاین_ طلا بهعنوان یک دارایی بدون بازده نقدی، معمولاً در دورههایی که بازده اوراق و سپردهها پایین است، جذابتر میشود. بررسیها نشان میدهد نرخهای بهره واقعی آمریکا (نرخ اسمی منهای تورم) رابطهای معکوس با قیمت طلا دارند: هرگاه نرخهای واقعی افت میکنند، قیمت طلا معمولاً افزایش مییابد. از سوی دیگر، تقاضای رسمی بانکی نیز به رشد این قیمت کمک کردهاست. بانکهای مرکزی بسیاری از کشورهای نوظهور و حتی توسعهیافته در سالهای اخیر اقدام به افزایش ذخایر طلا کردهاند تا ریسک ارزی و تورمی را کاهش دهند. همچنین از منظر «پناهگاه امن»، طلا در شرایط تنشهای ژئوپولیتیکی، کاهش ارزش دلار یا بحرانهای اقتصادی نقش مهمی ایفا میکند. بنابراین ترکیب سیاستهای پولی، تقاضای رسمی و فضای نااطمینانی، سهضلع اصلی رشد قیمت طلا در دوره اخیر را شکل دادهاند.
فضای کنونی و چشمانداز میانمدت
در حال حاضر چند سیگنال مهم وجود دارد که میتواند ظرفیت رشد قیمت طلا را تقویت یا محدود کند:
سیاستهای پولی: انتظار بازار این است که فدرال رزرو در آینده نرخهای بهره را کاهش دهد؛ موضوعی که هزینه فرصت نگهداری طلا را کاهش داده و جذابیت آن را افزایش میدهد.
ضعف نسبی دلار آمریکا: چون قیمت طلا به دلار محاسبه میشود، کاهش ارزش دلار باعث افزایش جذابیت خرید طلا برای سایر کشورها میشود.
تقاضای بانکهای مرکزی: روند افزایش ذخایر طلا توسط بانکهای مرکزی، بهویژه در کشورهای آسیایی و خاورمیانه، همچنان ادامه دارد و بهعنوان یک محرک ساختاری عمل میکند.
محدودیت عرضه: استخراج طلا رشد چندانی نداشته و هزینههای تولید بالا رفتهاست؛ به همین دلیل عرضه جدید نتوانسته همپای افزایش تقاضا پیش برود.
با ترکیب این عوامل، میتوان گفت ظرفیت رشد قیمت طلا هنوز وجود دارد و بازار در فاز صعودی ملایمی قرار دارد، اما رشد بیپایان نیز متصور نیست.
محدودیتها و ریسکهای پیشرو
با وجود فضای مثبت، چند نکته احتیاطآمیز میتواند بر مسیر طلا تأثیر بگذارد:
- اگر اقتصاد آمریکا بهتر از پیشبینیها عمل کند و نرخهای بهره واقعی افزایش یابد، احتمال افت تقاضا برای طلا بالا خواهدرفت.
- در صورت تقویت ارزش دلار، قیمت جهانی طلا تحت فشار قرار خواهدگرفت.
- کاهش ریسکهای ژئوپولیتیکی میتواند جذابیت طلا بهعنوان پناهگاه امن را تضعیف کند.
- و در نهایت، رشد بیش از حد و سریع قیمت ممکن است منجر به اصلاح موقت آن شود.
البته برای برآورد ظرفیت رشد، میتوان دو سناریو را در نظر گرفت:
سناریوی پایه: با فرض سیاستهای پولی نرمتر، ضعف دلار و تداوم خرید بانکهای مرکزی، طلا میتواند در مسیر رشد تدریجی باقی بماند.
سناریوی تهاجمی: در صورت بروز بحرانهای جهانی، رکود یا تورم بالا، رشد شدیدتری ممکن است رخ دهد و طلا رکوردهای تاریخی جدیدی ثبت کند.
در هر دو حالت، تحلیلگران تأکید دارند که سرمایهگذاری در طلا باید با دید میانمدت و بهعنوان بخشی از سبد متنوع دارایی انجام شود، نه بر اساس انتظارات کوتاهمدت.
ظرفیت رشد قیمت طلا در بازار ایران چگونه خواهدبود؟
بازار طلای ایران در سالهای اخیر شاهد تحولات کمسابقهای بودهاست؛ از رشدهای پیدرپی تا دورههای اصلاح قیمت. با این حال، در مقایسه با روند جهانی، حرکت قیمت طلا در داخل کشور بیشتر تحتتأثیر نوسانات نرخ ارز، تورم و سیاستهای پولی دولت قرار دارد تا صرفاً تغییرات بهای اونس جهانی.
نرخ ارز؛ متغیر کلیدی بازار داخلی
بنا به تجربیات موجود، افزایش نرخ دلار در بازار آزاد بهطور مستقیم باعث رشد قیمت طلا و سکه میشود، حتی در مواقعی که اونس جهانی ثابت است. بنابراین در اقتصاد ایران، قیمت دلار نقش «ضریب تقویتکننده» اثر اونس جهانی را دارد. لذا در صورت رشد نرخ ارز، حتی بدون تغییر جهانی، قیمت طلا در بازار داخلی افزایش مییابد؛ اما اگر بانکمرکزی موفق به کنترل بازار ارز شود، ممکن است رشد قیمت طلا محدود گردد.
تورم و انتظارات تورمی
در اقتصاد تورمی ایران، طلا برای خانوارها و سرمایهگذاران ابزار اصلی حفظ قدرت خرید است. با توجه به سطح بالای نقدینگی و استمرار تورم دورقمی، تقاضای برای سکه و طلای گرمی همچنان بالاست. این امر سبب میشود بخشی از ظرفیت رشد طلا در کشور از مسیر تورم انتظاری تأمین شود.
سیاستهای اقتصادی و رفتار بازار
علیرغم تلاش بانکمرکزی برای مهار نوسان قیمت با عرضه سکه در بورس کالا و سیاستهای کنترلی، بازار طلا سریعتر از سایر داراییها در برابر نااطمینانیهای سیاسی یا شدت نوسانات ارزی، واکنش نشان دادهاست. این در حالیاستکه کاهش نرخ سود بانکی هم معمولاً باعث افزایش تقاضای طلا شده، در حالی که سیاستهای انقباضی اثر معکوس دارند.
نتیجه
قیمت طلا طی سالهای اخیر توانسته سطوح بیسابقهای را تجربه کند. سیاستهای پولی انبساطی، ضعف دلار و خرید بانکهای مرکزی زمینه رشد را فراهم کردهاند. با این حال، رشد طلا لزوماً خطی نیست و اصلاح موقت جزئی از رفتار طبیعی بازار است.
از اینرو میتوان گفت، ظرفیت رشد قیمت این فلز گرانبها هنوز وجود دارد، اما مسیر آن پرنوسان است. سرمایهگذاران باید طلا را بهعنوان ابزاری برای پوشش ریسک و تنوعبخشی به پرتفوی خود ببینند، نه ابزاری برای سودگیری سریع.
همچنین به نظر کارشناسان، ظرفیت رشد قیمت طلا در ایران نیز هنوز بهطور کامل تخلیه نشدهاست لذا اگر نرخ ارز صعودی بماند و تورم کنترل نشود، مسیر رشد ادامه خواهد داشت؛ اما در صورت ثبات سیاسی و پولی، احتمالاً شاهد تثبیت یا اصلاح قیمت در بازار خواهیم بود.
در شرایط فعلی، طلا در ایران بیش از آنکه ابزار سفتهبازی باشد، وسیلهای برای پوشش ریسک و حفظ ارزش داراییها محسوب میشود. تصمیم برای خرید یا نگهداری آن باید با تحلیل همزمان عوامل جهانی و داخلی انجام گیرد، نه صرفاً بر اساس موجهای کوتاهمدت بازار.
انتهای پیام
منابع: EBC Financial Group – goldmarket.fr _ research.titanfx.com – Investing.com
