در سالهای اخیر، ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی مانند ChatGPT رشد شگفتانگیزی را تجربه کردهاند. طبق جدیدترین آمارها، تعداد کاربران فعال هفتگی ChatGPT در سال ۲۰۲۵ به حدود ۸۰۰ میلیون نفر رسیدهاست و این سرویس با ثبت میلیاردها جلسه ماهانه، در حال تبدیل شدن به بخشی جداییناپذیر از زندگی دیجیتال کاربران است. این روند سریع باعث گردیده بسیاری در رسانهها و شبکههای اجتماعی از «رقابت ChatGPT با گوگل» و حتی احتمال جایگزینی موتور جستجوی محبوب صحبت کنند. اما تحلیل دقیق دادهها نشان میدهد داستان پیچیدهتر از این حرفها است.
رشد خیرهکننده ChatGPT
چتآیآیها در کمتر از سه سال توانستهاند توجه جهانی را به خود جلب کنند. گزارشهای اخیر نشان میدهد که ChatGPT در سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵، هم از نظر تعداد کاربران فعال و هم از نظر تعداد جلسات، رشدی انفجاری داشته است. این ابزار نه تنها در میان کاربران عادی محبوبیت یافته، بلکه در حوزههای حرفهای، آموزشی، تحقیقاتی و خلاقیت نیز کاربردهای گسترده پیدا کردهاست. کاربران از ChatGPT برای تولید محتوا، برنامهنویسی، نوشتن مقالات و حتی تحلیل دادههای اقتصادی استفاده میکنند. به عبارت دیگر، افزایش آمار کاربران صرفاً به دلیل کنجکاوی نیست؛ بلکه نشاندهنده کاربرد واقعی و روزافزون این ابزارها در زندگی حرفهای و شخصی است.
ChatGPT و گوگل: مقایسه آمار واقعی
با وجود این رشد، هنوز نمیتوان گفت ChatGPT جای گوگل را گرفتهاست. طبق گزارشها، ChatGPT در سال 2025 ماهانه حدود ۵.۸ میلیارد جلسه داشتهاست، در حالی که گوگل در همان بازه بیش از ۸۳.۸ میلیارد جلسه ثبت کردهاست. علاوه بر این، حدود ۹۵٪ کاربران ChatGPT در همان ماه از گوگل نیز استفاده کردهاند، که نشان میدهد استفاده از چتآیآیها و موتورهای جستجو غالباً مکمل یکدیگر هستند، نه جایگزین کامل. تفاوت اصلی میان این دو ابزار، در نوع و هدف استفادهاست: گوگل برای جستجوی گسترده و مرور منابع متنوع کاربرد دارد، در حالی که ChatGPT بیشتر برای خلاصهسازی، تولیدمحتوا و کمک به تصمیمگیری سریع استفاده میشود.
چرا برداشتهای عجولانه شکل میگیرد؟
به نظر میرسد ادعای جایگزینی ChatGPT با گوگل، اغلب بر پایه مقایسه ساده تعداد جلسات شکلگرفته در حالیکه چند نکته مهم را نباید نادیده گرفت. از جمله اینکه؛ نوع دادهها در این دومتفاوت است.ChatGPT آمار «جلسات» (sessions) را گزارش میدهد، نه لزوماً «کاربران یکتا» را و گوگل هم گزارشهای مشابه دارد. مقایسه مستقیم این ارقام بدون تصحیح ممکن است گمراهکننده باشد. همچنین بسیاری از افراد همزمان از هر دو ابزار استفاده میکنند. این بدان معناست که افزایش استفاده از ChatGPT الزاماً به معنای کاهش استفاده از گوگل نیست و بالاخره آنکه، کاربران برای اهداف مختلف از هر ابزار استفاده میکنند و مقایسه یک به یک کارکردها منطقی نیست.
پیامدهای اقتصادی و رسانهای
با اینحال رشد سریع ChatGPT و ابزارهای مشابه، پیامدهای مهمی برای اقتصاد دیجیتال دارد. در بسیاری از شرکتها و بازاریابان دیگر تنها به بهینهسازی برای موتورهای جستجو (SEO) اکتفا نمیشود؛ کسبوکارها باید حضور خود در محیطهای هوشمصنوعی و پلتفرمهای چتآیآی را نیز مدنظر قراردهند. همچنین تبلیغات دیجیتال نیز میتواند به سمت محیطهای هوشمصنوعی و تعاملات شخصیسازیشده حرکت کند. این در حالیاست که با رشد ابزارهای AI، کاربران انتظار پاسخ سریع و دقیق دارند؛ این امر میتواند کیفیت و نوع محتوای دیجیتال را تغییر دهد. ضمن اینکه سرمایهگذاریها و توسعه فناوری به سمت هوشمصنوعی شتاب بیشتری گرفتهاست و این روند میتواند ساختار بازار جستجو، تبلیغات دیجیتال و تولید محتوا را دستخوش تحول کند.
مثبت و منفیهای ChatGPT
نکته حائز اهمیت هشدارهای کارشناسان در استفاده بیشاز حد از ChatGPT است. به نظر آنها، رشد بهرهگیری از این سرویس، خطر «تنبلی ذهن» و کاهش تفکر انتقادی را بههمراه خواهدداشت. چرا که اگر AI جای تفکر تحلیلی، تحقیق و نوشتن را بگیرد، مغز فرصت تمرین کردن و تقویت مهارتهای شناختی را از دست میدهد. ضمن آنکه بعضی افراد ممکن است به ChatGPT «اعتماد بیش از حد» پیدا کنند و کمتر به منابع دیگر مراجعه کنند که به دلیل وجود درصدی خطا در اطلاعات هوشمصنوعی، اطلاعات اشتباه پذیرفته و مورد استفاده قرارگیرد. با اینحال وقتی ChatGPT به عنوان ابزار کمکی استفاده شود، میتواند سرعت یادگیری و خلاقیت را بالا ببرد. مخصوصاً اینکه با سپردن کارهای روتین به AI، ذهن برای پردازش مسائل پیچیدهتر و خلاقانهتر آزادمیشود.
نتیجهگیری
رشد ChatGPT بدون شک چشمگیر است و نشاندهنده ورود جدی هوشمصنوعی به زندگی روزمره و حرفهای کاربران است. با این حال، آمارها نشان میدهند که ChatGPT هنوز جایگزین گوگل نشده و در واقع، به عنوان ابزار مکمل و تسهیلکننده عمل میکند. استفاده همزمان از موتورهای جستجو و چتآیآیها، الگوی غالب کاربران را شکل دادهاست لذا بر این اساس میتوان گفت ما شاهد تکامل ابزارهای اطلاعاتی هستیم، نه انقلاب کامل و جایگزینی مطلق.
از اینرو رسانهها و تحلیلگران اقتصادی باید با دقت بیشتری به آمار نگاه کنند و از تعمیمهای اغراقآمیز پرهیز کنند. رشد ChatGPT فرصتهای اقتصادی و نوآوریهای جدیدی ایجاد کردهاست، اما بازار موتورهای جستجو همچنان در دستان گوگل و سایر بازیگران سنتی است. این تعادل میان تکامل و انقلاب، نشاندهنده مرحلهای حساس و هیجانانگیز در اقتصاد دیجیتال است که ارزش رصد دقیق را دارد.
سوسن پاکدل
انتهای پیام
